(MPI) – Ngày 16/7/2020, Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổ chức Tọa đàm khoa học với chủ đề “Dịch Covid-19: những biến động của kinh tế thế giới và triển vọng kinh tế Việt Nam 6 tháng cuối năm 2020” để lấy ý kiến các chuyên gia về dự thảo Báo cáo Dịch Covid-19: Thay đổi của thế giới và ảnh hưởng đến Việt Nam và Báo cáo Triển vọng kinh tế Việt Nam 6 tháng cuối năm 2020 trong bối cảnh đại dịch Covid-19 và một số cảnh báo. Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương chủ trì Tọa đàm.

Thứ trưởng Trần Quốc Phương phát biểu tại Tọa đàm. Ảnh: MPI

Phát biểu tại Tọa đàm, Thứ trưởng Trần Quốc Phương cho biết, tình hình dịch bệnh Covid-19 đã ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế thế giới và Việt Nam trong 6 tháng đầu năm 2020. Các tổ chức và chuyên gia quốc tế hầu hết đều đưa ra dự báo tăng trưởng của thế giới năm 2020 sẽ ở mức thấp và tăng trưởng âm. Riêng đối với Việt Nam lại có nhiều xu hướng dự báo khác nhau. Trong bối cảnh có nhiều biến động, các biến số thay đổi liên tục nên công tác dự báo gặp nhiều khó khăn.

Thứ trưởng Trần Quốc Phương nhấn mạnh đến những vấn đề đặt ra đối với kinh tế Việt Nam trong 6 tháng cuối năm 2020 và cho rằng, cần phải rà soát được tất cả các động lực phát triển kinh tế, các mục tiêu đột phá như tiêu dùng trong nước, đầu tư công, xuất khẩu để đưa ra dự báo. Đồng thời đề nghị, các đại biểu tập trung ý kiến vào các xu hướng diễn biến kinh tế thế giới trong trung và dài hạn ảnh hưởng như thế nào đến tăng trưởng của Việt Nam; đánh giá các động lực tăng trưởng của thế giới, từ đó đưa ra các dự báo trong 6 tháng cuối năm, những giải pháp cần thực hiện, tập trung vào các mũi nhọn để đảm bảo phục hồi và phát triển nền kinh tế.

Dịch Covid-19: Thay đổi cả thế giới và ảnh hưởng tới Việt Nam

Tại Tọa đàm, Trưởng ban Dự báo Kinh tế ngành và Doanh nghiệp, Trung tâm Thông tin và Dự báo kinh tế - xã hội Quốc gia, Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Toàn Thắng trình bày Báo cáo Dịch Covid-19: Thay đổi cả thế giới và ảnh hưởng tới Việt Nam. Theo Báo cáo, dịch Covid-19 đã khiến kinh tế thế giới xuất hiện 6 xu hướng chủ đạo. Một là, về suy giảm kinh tế, nhiều nước tăng trưởng kinh tế đến nay đều âm và được dự báo sẽ tiếp tục suy giảm trong những quý tiếp theo. Đặc biệt, tác động của nó là thương mại toàn cầu có thể giảm 13-32% trong năm 2020, kỳ vọng đầu tư giảm, dẫn tới giảm cầu xuất khẩu, giảm đầu tư FDI, giảm hỗ trợ phát triển và giảm kiều hối. Hai là, xu hướng chống toàn cầu hóa đang gia tăng. Đây không phải là xu hướng mới nhưng dịch bệnh Covid-19 làm quá trình này có xu hướng gia tăng do thay đổi nhận thức, các biện pháp kiểm soát dịch bệnh.

Ba là, dịch Covid-19 đang góp phần kích thích số hóa, gia tăng thương mại điện tử, thanh toán tiền mặt được thay thế bởi phương thức thanh toán trực tuyến. Bốn là, định hình lại chuỗi cung ứng và dòng đầu tư. Năm là, xu hướng thay đổi chính sách tài chính và tiền tệ. Việc các nước tiếp tục nới lỏng tài khóa và tiền tệ có thể dẫn đến nguy cơ khủng hoảng nợ công, nhiều vấn đề bất ổn đối với thị trường tiền tệ của các nước mới nổi. Sáu là, xu hướng thay đổi địa chính trị trên thế giới và trong khu vực.

Từ những xu hướng mới xuất hiện trên thế giới do dịch Covid-19, Báo cáo đưa ra các giải pháp đối với Việt Nam. Trong đó, đầu tư công được coi là một ưu tiên trong phục hồi nền kinh tế bởi vì trong giai đoạn hậu dịch Covid-19, các doanh nghiệp gặp khó khăn về vốn nên đầu tư tư nhân sẽ khó phục hồi như trước đây. Hiện nay, Chính phủ đã có chủ trương đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Về định hướng đầu tư công, trong thời gian tới, cần tập trung vào những lĩnh vực thiết yếu, cần thiết cho quá trình phát triển bền vững và chuyển đổi nền kinh tế trong bối cảnh hậu Covid-19, như cơ sở hạ tầng kỹ thuật số, các cơ sở hạ tầng kết nối, phục vụ cho cải thiện chuỗi cung ứng.

Về tiếp tục khuyến khích thúc đẩy đầu tư tư nhân với các biện pháp hỗ trợ lãi vay, giảm thuế cho các dự án, đặc biệt là các dự án có tiềm năng phát triển và tạo nhiều việc làm trong tương lai. Đồng thời, tiếp tục tái cơ cấu hoạt động của các tổ chức tín dụng theo hướng ưu tiên cho vay sản xuất và các dự án đầu tư ứng dụng công nghệ mới.

Do tác động của dịch Covid-19, dự báo sẽ có những thay đổi trong lĩnh vực dịch vụ vận chuyển, chuyển phát theo hướng ứng dụng công nghệ, số hóa với quy mô lớn, ảnh hưởng đến dịch vụ logistics, hậu cần, thủ tục… tại Việt Nam. Với những thay đổi về nhận thức và nhu cầu, kinh tế số thực sự đang được nhìn nhận như là một cơ hội mới, động lực mới cho tăng trưởng kinh tế. Phát triển kinh tế số đi kèm với nó là các dịch vụ không thể thiếu như dữ liệu, lưu trữ, công cụ phân tích, bảo đảm an ninh, truyền dẫn, trí tuệ nhân tạo… cần có ngay chính sách ưu tiên, hỗ trợ phát triển lĩnh vực này.

Mặc dù ảnh hưởng tiêu cực trong ngắn hạn, nhưng trong dài hạn, nhiều cơ hội về thương mại và đầu tư đã mở ra với Việt Nam, gồm cơ hội đa dạng hóa thị trường thương mại do các nước tìm kiếm nguồn cung mới và cơ hội đón nhận dòng vốn đầu tư. Trong thời gian tới, Chính phủ cần đưa ra nhiều giải pháp đồng bộ cả trong ngắn hạn và dài hạn để tận dụng cơ hội cũng như thách thức mà dịch Covid-19 tạo ra.

Toàn cảnh Tọa đàm. Ảnh: MPI

Triển vọng kinh tế Việt Nam 6 tháng cuối năm 2020 trong bối cảnh đại dịch Covid-19

Theo Báo cáo Triển vọng kinh tế Việt Nam 6 tháng cuối năm 2020 trong bối cảnh đại dịch Covid-19 và một số cảnh báo được Phó Giám đốc Trung tâm Thông tin và Dự báo kinh tế - xã hội Quốc gia Đặng Đức Anh trình bày cho thấy, các động lực tăng trưởng kinh tế 6 tháng cuối năm 2020 thông qua 3 trụ cột là kích thích tiêu dùng, thúc đẩy đầu tư và mở rộng thị trường. Thị trường nhập khẩu có dấu hiệu hồi phục là cơ sở cho sự phục hồi ngành chế biến, chế tạo và xuất khẩu. Kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát đang trong xu thế giảm, tăng trưởng tín dụng ở mức thấp là cơ sở cho chính sách tài khóa và tiền tệ mở rộng. Không gian chính sách tài khóa và tiền tệ còn rộng là cơ hội cho việc gia tăng tổng cầu.

Báo cáo tập trung vào phân tích và đánh giá diễn biến kinh tế Việt Nam trong bối cảnh đại dịch Covid-19 trong 6 tháng đầu năm để thấy rõ hơn những ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 tới nền kinh tế Việt Nam. Bên cạnh đó, Báo cáo đưa ra những phân tích và đánh giá về việc thực hiện một số chính sách của Chính phủ trong thời gian vừa qua nhằm xem xét tác động của chính sách này tới một số chỉ tiêu vĩ mô của nền kinh tế.

 Dựa trên những phân tích và nhận định về xu hướng 6 tháng cuối năm 2020, Báo cáo đưa ra các kịch bản dự báo và một số vấn đề cảnh báo kinh tế, kiến nghị một số giải pháp thúc đẩy và phục hồi kinh tế 6 tháng cuối năm 2020 như cần đẩy nhanh lộ trình cải cách tiền lương cho cán bộ, công chức; giảm thuế GTGT trong giai đoạn từ nay đến 2022; tiếp tục hạ trần lãi suất tiền gửi ngắn hạn; giãn lộ trình giảm tỷ lệ vốn vay ngắn hạn sang cho vay trung và dài hạn; thực hiện điều chuyển vốn sang các dự án có tốc độ giải ngân nhanh.

Kinh tế Việt Nam 6 tháng cuối năm được đánh giá có nhiều triển vọng tốt hơn nhờ những nỗ lực của Chính phủ và tác động tích cực từ các chính sách Chính phủ đã thực thi. Bên cạnh đó, hiệu ứng tác động tích cực từ các hiệp định thương mại và những lợi thế Việt Nam có được là những yếu tố tác động tích cực tới thương mại và sản xuất trong nước. Bên cạnh đó, nền kinh tế Việt Nam vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức như nguy cơ về làn sóng thứ hai của đại dịch Covid-19, những khó khăn về đầu vào và đầu ra của sản xuất trong nước, giải ngân vốn đầu tư, tâm lý tiêu dùng không ổn định, nguy cơ tiềm ẩn lạm phát và sức ép gia tăng tỷ giá, xu hướng giảm tín dụng cho thấy quy mô sản xuất nền kinh tế đang chịu áp lực bị thu hẹp sản xuất.

Tham gia đóng góp ý kiến tại Tọa đàm, các đại biểu đồng tình và đánh giá cao nội dung, chất lượng của 2 dự thảo Báo cáo cũng như một số giải pháp, chính sách được đưa ra tại các Báo cáo. Báo cáo đã cập nhật và hệ thống hóa được nhiều xu hướng, nêu ra được những ngụ ý chính sách cho Việt Nam. Đồng thời tập trung đến các nội dung liên quan đến đầu tư công; đầu tư tư nhân; kích cầu tiêu dùng; chuyển dịch làn sóng đầu tư; xu hướng chính trị, địa chính trị; các giải pháp về chính sách tài khóa; chính sách hỗ trợ doanh nghiệp;…

Phát biểu kết luận Tọa đàm, Thứ trưởng Trần Quốc Phương cảm ơn ý kiến quý báu của các đại biểu và cho biết, trên cơ sở các ý kiến góp ý, Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ tiếp tục nghiên cứu, tiếp thu, hoàn thiện các Báo cáo, thực hiện tốt hơn nữa công tác tham mưu tổng hợp về các chính sách, triển vọng phát triển kinh tế, đặc biệt là trong bối cảnh dịch Covid-19 như hiện nay./.

Tùng Linh

Bộ Kế hoạch và Đầu tư