(MPI) - Phát biểu tại Hội thảo Kinh nghiệm quốc tế về phát triển hợp tác xã và Luật Hợp tác xã của một số quốc gia trên thế giới diễn ra chiều ngày 17/3/2022, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Duy Đông cho biết, khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã của Việt Nam đã có nhiều thay đổi tích cực, đóng góp quan trọng trong công cuộc xóa đói giảm nghèo, nâng cao chất lượng cuộc sống người dân và phát triển kinh - xã hội của đất nước.

Thứ trưởng Trần Duy Đông phát biểu tại Hội thảo. Ảnh: MPI

Tuy nhiên, thực tiễn phát triển khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã (HTX) của Việt Nam thời gian qua cũng cho thấy còn nhiều hạn chế, bất cập. Số lượng thành viên của HTX bị sụt giảm liên tục; kết quả sản xuất, kinh doanh và thu nhập của thành viên, người lao động đã cải thiện nhưng còn thấp, chưa bằng 50% so với khu vực doanh nghiệp; đa số HTX gặp khó khăn trong việc thu hút người lao động có trình độ, tay nghề về làm việc; khó khăn trong việc huy động vốn đầu tư sản xuất kinh doanh nên thể hiện được vai trò dẫn dắt đối với kinh tế hộ, tổ hợp tác.

Việt Nam đang đứng trước nhiều cơ hội nhưng cũng có không ít thách thức. Cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang phát triển mạnh mẽ trên mọi lĩnh vực, toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế quốc tế theo các hiệp định tự do thế hệ mới song phương và đa phương mở ra cơ hội hợp tác đầu tư, kinh tế, thương mại với các thị trường rộng lớn; song yêu cầu về mẫu mã, chất lượng, tiêu chuẩn tham gia các thị trường này và của thế giới nói chung ngày càng khắt khe nên việc duy trì sản xuất theo mô hình kinh tế hộ nhỏ lẻ, manh mún, hàng hóa phi tiêu chuẩn không thể cạnh tranh và tồn tại được. Vì vậy, hợp tác để cùng chia sẻ kinh nghiệm tham gia thị trường, công nghệ, kỹ năng quản lý và nguồn lực là con đường tất yếu để cùng phát triển.

Hiện nay, khu vực kinh tế tập thể, HTX tiếp tục nhận được sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, tiếp tục được khẳng định là thành phần kinh tế cần được củng cố, phát triển tại văn kiện Đại hội Đảng Toàn quốc lần thứ XIII. Vì vậy, khu vực HTX phải tận dụng thời cơ, nắm lấy cơ hội, thực hiện tốt vai trò dẫn dắt các hộ sản xuất cá thể nhỏ, lẻ, các tổ hợp tác để tạo thành chuỗi giá trị sản xuất lớn, mạnh đủ sức cạnh tranh trên thương trường, đem lại lợi ích lớn hơn cho thành viên.

Thứ trưởng Trần Duy Đông nhấn mạnh, để tiếp tục cụ thể hóa chủ trương của Đảng và Nhà nước về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể, hiện nay Việt Nam đang trong quá trình hoàn thiện khung pháp lý cho khu vực kinh tế tập thể, trong đó trọng tâm là sửa đổi Luật HTX năm 2012.

Một trong các quan điểm lớn của sửa đổi Luật HTX lần này là phải giữ vững các nguyên tắc cơ bản của HTX do Liên minh hợp tác xã quốc tế đưa ra và tiếp thu có chọn lọc các kinh nghiệm quốc tế phù hợp với Việt Nam, phù hợp với bối cảnh mới của khu vực và trên thế giới.

Toàn cảnh Hội thảo. Ảnh: MPI

Theo Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Nguyễn Ngọc Bảo, tại Việt Nam kinh tế tập thể, HXT mà nòng cốt là HTX là thành phần kinh tế quan trọng, phát huy vai trò của kinh tế tư nhân,  tăng cường sức mạnh của hợp tác quốc tế, cộng đồng, góp phần nâng cao quy mô và năng lực cạnh tranh của nền kinh tế trong bối cảnh toàn cầu và hội nhập kinh tế quốc tế.

Sau 10 năm thi hành Luật HTX, khu vực này đã có những chuyển biến tích cực về lượng và chất, cơ khắc phục tình trạng hạn chế, tận dụng và khai thác dư địa, tiềm năng, từng bước khẳng định vị trí, vai trò trong nền kinh tế.

Trên cơ sở tổng kết 10 năm thi hành, Chính phủ đã có Nghị quyết trình Quốc hội về chủ trương sửa đổi Luật HTX năm 2012; để góp phần vào công việc này, hoàn thiện Luật HTX (sửa đổi) thì việc nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế là rất cần thiết. Hội thảo tập trung trao đổi về thực trạng áp dụng Luật; kinh nghiệm phát triển và chính sách hỗ trợ HTX; kinh nghiệm trong công tác kiểm toán HTX; quan điểm quốc tế và khuyến nghị hoàn thiện Luật HTX; tác động chính sách trong việc sửa Luật.

Trình bày tham luận tại Hội thảo, Cục trưởng Cục Phát triển HTX, Bộ Kế hoạch và Đầu tư Phùng Quốc Chí cho biết, Luật HTX (sửa đổi) được xây dựng theo các định hướng hoàn thiện các quy định về bản chất HTX; nghiên cứu hoàn thiện các quy định về loại hình tổ chức KTHT và tổ chức đại diện với nhiều hình thức hợp tác đa dạng; sửa đổi các quy định đang gây cản trở HTX gia nhập và phát triển thị trường; nâng cao tính minh bạch, hiệu quả trong quản lý, điều hành HTX nhằm tạo động lực cho khu vực HTX phát triển; hoàn thiện bộ máy quản lý nhà nước bảo đảm tinh gọn, hiệu quả, thống nhất là một cơ quan Trung ương và các cơ quan chuyên trách ở địa phương.

Hội thảo nhận được nhiều ý kiến, kinh nghiệm quý của các đại biểu là đại diện các Bộ, ban, ngành Trung ương và địa phương và các tổ chức quốc tế trong quá trình hoàn thiện khung pháp lý cũng như thực tiễn phát triển khu vực HTX của các nước, các tổ chức quốc tế để tham khảo cho quá trình xây dựng Luật HTX (sửa đổi) với mục tiêu thúc đẩy khu vực kinh tế tập thể, HTX ở Việt Nam hoạt động hiệu quả và phát triển mạnh mẽ trong thời gian tới./.

Tùng Linh

Bộ Kế hoạch và Đầu tư